Nói tới Sài Gòn – nói ngay tới Cơm tấm

Nói tới Sài Gòn là nói tới sự đa dạng về “ẩm thực” nhưng có lẽ món đặc biệt nhất và bạn sẽ được nghe nhiều nhất khi tới với Sài Gòn đó là món “Cơm tấm”. Cơm tấm là một món ăn của người bình dân tại Sài Gòn, nhưng không biết từ lúc nào mà món “Cơm tấm” đã trở thành đặc sản trong thế giới ẩm thực tại nơi đây.

Đúng với cái tên “Cơm tấm”, từng hạt cơm nhỏ li ti như những hạt tấm vậy. Nếu bạn tới với Sài Gòn bạn sẽ ngạc nhiên về những hạt cơm tấm này, nó bé bé và trắng muốt nhưng cũng không kém sự hấp dẫn. Không phải ngẫu nhiên mà món “Cơm tấm” lại trở thành một món ăn đặc sản tại Sài Gòn, Cơm tấm trở thành món đặc sản vì cái cách chế biến đầy cầu kỳ nhưng cũng không kém sự tinh tế.

Để nói về món cơm mang đậm hương vị Nam bộ này, có một nhà văn Sơm Nam từng viết rằng: cơm tấm xưa là món ăn bình dân của dân lao động của miệt Nam kỳ lục tỉnh. Theo chân người dân thôn quê lên thị thành, cơm tấm dần được nâng cấp, song gạo cơm vẫn là gạo tấm, loại hạt gạo bị bể đôi bể ba trong lúc xay giã. Gạo thơm dẻo thì tấm càng ngon cơm. Cũng như gạo, tấm được nấu bằng nồi hoặc bằng chõ, người nấu cho nước vừa đủ để gạo khô ráo, cho cảm giác tơi khi ăn.

Đĩa cơm tấm thời xưa chỉ có cơm, mỡ hành, bì trộn thính, nhà nào giàu hơn thì mới có thêm miếng thịt heo nướng. Chung quy lại cũng chỉ cần dĩa cơm nóng thêm chút mỡ hành và bì heo rồi nêm nước mắm chua ngọt là thành một đĩa cơm tấm ngon lành rồi.

Càng về sau, món cơm tấm dân dã ngày càng được người đứng bếp sáng tạo thêm. Thay vì chỉ có bì, đầu bếp thái thêm thịt heo nạc luộc. Thịt heo muốn ngon thì luộc cùng với nước dừa và nêm chút muối. Một số đầu bếp lại dùng thịt heo trộn cùng với bì, cả hai quyện vào nhau cho mùi vị rất thơm và ngon tới không ngờ.

Nói tới sự thịnh hành của cơm tấm quả là thiếu, rất thiếu nếu không nhắc tới nước mắm, nước mắm dùng trong cơm tấm là thứ rất quan trọng, quyết định sự thành bại của món cơm tấm trứ danh nơi đây. Cùng mở hàng cơm tấm, thế nhưng quán thì rất đông khách còn quán thì lại chẳng có vị khách nào là do chén nước mắm có ngon hay không quyết định đó bạn nhé. Nước mắm ăn cơm tấm được pha đậm đà, thành phần chủ yếu là đường trắng, chút nước dừa tươi, bột ngọt và chẳng thể thiếu được nước mắm loại thượng hạng. Cùng với nước mắm là tỏi và ớt băm nhuyễn, người dùng sẽ tùy khẩu vị cá nhân mà nêm nhiều hoặc ít tỏi hoặc ớt băm nhuyễn.

Nếu bát nước mắm rất quan trọng thì đồ chua là thứ khiến đĩa cơm tấm trở nên hài hòa đủ vị hơn. Món đồ chua của cơm tấm miền Nam thường được làm từ ngó sen, củ cải trắng, cà rốt. Mọi nguyên liệu này có thể xắt sợi hoặc khoanh tròn tỉa cánh hoa, và sau đó tất cả được ngâm với nước giấm pha cùng đường và muối. Đồ chua bạn có thể được để kèm trong dĩa cơm tấm hoặc để vào bát nước nắm, tùy từng thực khách.

Dù bình dân hay cao cấp, dù cơm tấm vào ban ngày hay nửa đêm thì dĩa cơm tấm miền Nam nói chung là Sài Gòn nói riêng vẫn đảm bảo đánh thức được đầy đủ các giác quan của thực khách dù là khó tính nhất. Nếu bạn đứng cách quán cơm tấm hàng trăm mét, người ta đã có thể thấy thoang thoảng hương đưa mùi sườn nướng thơm lừng để rồi khi dĩa cơm được đặt trước mặt, chẳng ai có thể nén được cơn thèm thuồng bởi sức hấp dẫn mà dĩa cơm tấm nơi đây mang lại. Thành phần chủ yếu của cơm tấm vẫn là sườn bì chả nhưng bạn cũng có thể thêm trứng hoặc món gà chiên, trứng và các đồ ăn khác là sự sáng tạo của người đứng bếp mà thôi.

Nếu bạn tới với Sài Gòn, đừng quên thưởng thức món cơm tấm nơi đây nhé. Bạn sẽ gặp cả một nền văn hóa khi đi ăn cơm tấm đó, tin mình đi.